Cyberprzemoc – czym jest i jak rozmawiać o niej z dzieckiem?
Niemal nieustanne przebywanie w internecie sprawia, że przenoszą się tam także zjawiska i problemy znane z realnego świata. Jednym z nich jest przemoc, która przybiera coraz bardziej wyszukane formy. Warto pamiętać, że przemoc online sprawa taki sam ból i wywołuje identyczne konsekwencje jak ta ze szkolnych korytarzy czy podwórek – jest rzeczywista, mimo że dochodzi do niej w sieci. Dla najmłodszych pokoleń przestrzenie offline i online tworzą bowiem spójną, nierozerwalną rzeczywistość.
Cyberprzemoc – definicja i formy
Cyberprzemoc to przemoc z użyciem urządzeń elektronicznych, najczęściej telefonu bądź komputera. Bywa określana także jako cyberbullying, nękanie, dręczenie, prześladowanie w internecie. Niezależnie od określenia, jej celem zawsze jest wyrządzenie krzywdy drugiej osobie. Cyberprzemoc to – podobnie jak przemoc tradycyjna – regularne, podejmowane z premedytacją działanie wobec słabszego, który nie może się bronić.
Do najczęstszych form cyberprzemocy należą:
- agresja słowna, np. wyzywanie na czatach internetowych, zamieszczanie komentarzy na forach internetowych w celu ośmieszenia, sprawienia przykrości lub wystraszenia innej osoby;
- upublicznianie upokarzających, przerobionych zdjęć i filmów;
- zamieszczanie przykrych komentarzy na profilach innych osób w portalach społecznościowych;
- włamanie na konto i podszywanie się pod kogoś;
- szantażowanie;
- ujawnianie sekretów;
- wykluczanie z grona „znajomych” w internecie;
- celowe ignorowanie czyjejś działalności w sieci.
Jak widać, mianem cyberprzemocy możemy określać wiele zachowań. Mają one wspólny mianownik – ofiarę, sprawcę, a bardzo często także świadków agresji.
Różne oblicza przemocy
Przemoc fizyczna i psychiczna wśród dzieci i nastolatków nie jest nowym zjawiskiem. Występuje w grupach rówieśniczych od zawsze, jednak wraz z rozwojem internetu przybrała inny charakter. Przede wszystkim z mniejszych środowisk (klasa, szkoła, grupa znajomych z sąsiedztwa) przeniosła się do przestrzeni publicznej, gdzie każdy może być jej świadkiem lub wręcz dołączyć do oprawców.
Sięgnijmy pamięcią do swoich szkolnych czasów, na pewno przypomnimy sobie różne przemocowe sytuacje. Niemal w każdej klasie był ktoś, kogo przezywano z uwagi na to, że nosił okulary, miał nadwagę czy rude włosy, był wysoki albo lubił się uczyć i dostawał same dobre stopnie. Najprościej mówiąc: wyróżniał się czymś na tle klasy. Były też dzieci, które z różnych powodów były wykluczane z grupy rówieśniczej. Dochodziło do poszturchiwania, popychania, zabierania plecaków, wyzywania.
Obecnie do aktów przemocy coraz częściej dochodzi za pośrednictwem smartfonów i portali społecznościowych.
W mass mediach co kilka miesięcy pojawiają się wiadomości o ofiarach cyberprzemocy, które albo podjęły próbę samobójczą, albo targnęły się na swoje życie. Niestety nie każda historia kończy się dobrze...
Przemocowe zachowania, takie jak dręczenie, nękanie, prześladowanie, podszywanie się pod inne osoby i kradzież tożsamości, są zabronione i mogą być zablokowane przez dostawców usługi.
Gdzie rodzic i dziecko mogą szukać pomocy?
Istnieją różne zespoły i linie pomocowe zajmujące się sprawami dotyczącymi bezpieczeństwa dzieci, także w sieci. Na stronach internetowych tych instytucji znajdziemy informacje i wskazówki, które podpowiedzą, jak rozwiązać problem cyberprzemocy. Z takiej pomocy mogą także skorzystać dzieci – dla nich prowadzone są specjalne strony internetowe i infolinie.
800 100 100 – TELEFON DLA RODZICÓW I NAUCZYCIELI
Bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców/opiekunów i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania przemocy, a także pomocy psychologicznej dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności, takie jak: agresja i przemoc w szkole, cybeprzemoc i zagrożenia związane z nowymi technologiami, wykorzystanie seksualne, kontakt z substancjami psychoaktywnymi, depresja i obniżony nastrój, myśli samobójcze, zaburzenia odżywiania. Linia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach 12.00–15.00. Więcej informacji na stronie https://800100100.pl/
116 111 – TELEFON ZAUFANIA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
Bezpłatny i anonimowy telefon dla dzieci i młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Telefon działa codziennie – 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Dzieci i młodzież mogą także zarejestrować się na stronie internetowej i napisać wiadomość do konsultantów pełniących dyżur online. Więcej informacji na stronie https://116111.pl/
800 12 12 12 – DZIECIĘCY TELEFON ZAUFANIA RZECZNIKA PRAW DZIECKA
Bezpłatna działająca całodobowo telefoniczna linia interwencyjna dla dzieci i młodzieży. Osoby dorosłe mogą zgłaszać problemy dzieci lub rażące zaniedbania względem nich. Telefon działa codziennie – 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Więcej informacji na stronie https://brpd.gov. pl/telefon-zaufania
DYŻURNET.PL
Zespół ekspertów NASK, działający jako punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w internecie, szczególnie związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci. Zgłoszenia o potencjalnie nielegalnych treściach można przekazywać za pomocą formularza, na adres e-mailowy lub za pomocą infolinii 0 801 615 005. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie https://dyzurnet.pl/
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie https://cyberprofilaktyka.pl/blog/cyberprzemoc--czym-jest-i-jak-rozmawiac-o-niej-z-dzieckiem_i27.html
Źródło: NASK